Bangladeş’in dış siyasetindeki eksen kayması

Nagibullah Nuristani

Son zamanlarda Bangladeş’in dış politikası küresel ve bölgesel olarak değişmeye başladı. Bildiğimiz üzere Bangladeş 1947’lerde Doğu Pakistan’dı, yani şimdiki Pakistan’a bağlıydı 1971’de Pakistan yönetiminin  yanlış politikaları yüzünden  ve Hindistan’ın yardımıyla şimdiki başbakanın babası Şeyh Cemilurrahman liderliğinde bağımsızlığını kazandı. Bağımsızlıktan sonra her zaman Hindistan’ın en yakın dostu olmaya devam etti.

Bunun en önemli sebepleri  Bangladeş’in 3 tarafının Hindistan topraklarıyla çevrili olması ve bağımsızlığını kazanmasında Hindistan’ın Bangladeş’e yardımcı olmuş olmasıdır. Bu yüzden Bangladeş Hindistan’ın her zaman en stratejik müttefiki olan bir ülke konumunda olmuştur.

Son 7 yıldır Hindistan’da aşırı Hindu milliyetçisi bir parti olan BJP’nin iktidara gelmesinden dolayı Bangladeş Hindistan’dan yavaş yavaş uzaklaşmıştır. Bunun en önemli sebebi BJP’nin Hindistan’da yaşayan Bangladeşli Müslümanları ülkeden atmak istemesidir. BJP bu hedefini gerçekleştirmek için yeni bir vatandaşlık kanunu çıkarmıştır.

Buna göre 6 farklı İslam ülkesinde yaşayan gayr-ı müslimler eğer ülkelerinde zulüm görürlerse ve Hindistan’a sığınırlarsa Hindistan vatandaşı olabilirler. Fakat Hindistan’da yaşayan Müslümanlar Hindistan vatandaşı olduklarını ispatlayamazlarsa geri gönderme merkezine alınarak sınır dışı edileceklerdir.

Bu kanuna Hindistan’da yaşayan Müslümanlar Kuvvetli bir şekilde karşı çıkmaktalar. Peki Bu yasa Bangladeş için ne anlama gelmektedir?

Hindistan’ın doğu illerinde yaşayan halkın yarısı Müslüman Bangladeşlilerden  diğer yarısı ise Hindulardan oluşuyor. Bangladeşlilerin çoğunluğu fakir ve okumamış oldukları için Hindistan vatandaşı olduklarına dair belge ve evrakları gösterememişlerdir. Bu vesileyle Bangladeşlilerin çoğunluğu sınır dışı edilecek, Hindular ise zulümden kaçıp Hindistan’a sığınmış mağdurlar gibi gösterilip Hindistan vatandaşı olacaklar.

Bu yasaya Bangladeş çok büyük tepki gösterdi ve bu yasayı ağır bir şekilde eleştirdi. Bangladeş son zamanlarda Pakistan ile iyi ilişkiler kurmaya çalışıyor. Bu iyi ilişki talebi ilk kez oluyor. Pakistan ve Bangladeş başbakanları telefon görüşmeleri gerçekleştirdiler. Bangladeş başbakanı Pakistan’a davet edildi. Hindistan ve Bangladeş ilişkilerinin ise Hindistan’da aşırı milliyetçi parti BJP iktidarda olduğu sürece eskisi gibi olmayacğa benziyor.