Sosyal Medya

SOSYAL-KÜLTÜR

Chat GPT: Yapay Zekânın yeni türü Chatbot’lar İslamî ilimlerde ne derecede yararlı olabilir?
18-01-2023 12:27
Fotoğrafın kaynağı, GETTY IMAGES
 
Awel Olsido Ahmed

Akıllı aracılar olarak bilinen akıllı yazılım ve donanımlar geliştirilip kullanıldıkça yapay zekâ günlük yaşamımızın vazgeçilmez bir parçası olmaya başladı. Bu aracılar, basit görevlerden karmaşık işlemlere kadar çeşitli görevleri gerçekleştirebilir. Son günlerde gündeme gelen yapay zekâ sistemlerinin bir örneği ise HCI’nin (İnsan-Bilgisayar Etkileşimi) en temel ve yaygın biçimlerinden birini temsil eden Chatbot'lardır. Chatbot, kullanıcının girişini anlamak ve yanıtlamak için doğal dil işlemeyi (NLP) kullanarak, tipik olarak metin veya ses tabanlı etkileşim yoluyla insan kullanıcılarla konuşmayı taklit etmek için tasarlanmış bir bilgisayar programıdır. Chatbot'lara ayrıca akıllı botlar, etkileşimli aracılar, dijital asistanlar veya yapay konuşma varlıkları da denir. İnsanların bilgisayar sistemleriyle etkileşime girmesi ve çeşitli görevleri yerine getirmesi için daha uygun ve verimli bir yol sağlamak üzere tasarlanmıştır.

ChatGPT

ChatGPT, GPT (Üretken Ön İşlemeli Dönüştürücü) dil modelinin bir çeşidi olan chatbot teknolojisinin bir örneğidir. Prototip sürümü 30 Kasım 2022'de yayınlanan ChatGPT, çok çeşitli konu alanlarında sorunları çok iyi ifadeyle yanıtlanabilmesiyle kısa sürede ün kazandı. Nispeten az yanlış bilgiler vermesiyle övgü alıyor. Piyasaya sürüldükten sonra ana şirketi OpenAI'nin 29 milyar dolar değerinde olduğu söyleniyor.
ChatGPT’ı tam olarak anlamak için öncelikle ait olduğu GPT program grubunu anlamak gerekiyor. GPT, insan gibi metin oluşturmak için eğitilmiş büyük bir trafo tabanlı sinir ağıdır. GPT, denetimsiz öğrenme adı verilen bir süreçten geçirilmiş bir sistemdir. Yani sisteme geniş bir metin, veri kümesiyle sunuluyor; bir de sözcüklere dayanarak bir metinde sonraki sözcüğü tahmin etme öğretiliyor. Bu, modelin doğal dilin kalıplarını ve yapılarını öğrenmesine, tutarlı ve insan benzeri metinler üretmesine olanak tanıyot. GPT modeli, bir dizi öz-dikkat ve tamamen bağlantılı katmanlardan oluşan çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Bu, modelin girilen kelimeleri bağlamları içerisinde değerlendirip en uygun yanıtlar üretmesini sağlıyor.

İslami bilgiler için ChatGPT yararlı olabilir mi?

Diğer birçok ürün gibi, konu İslami ilimler olduğunda ChatGPT'nin artılarını ve eksilerini tartmak önemlidir. Bu konuda ne sunması bekleniyor? Müslüman toplumların yıllardır tanıdıkları “Şeyh Google/Google Amca” gibi mi olacak? İslamî bilgiler edinmek için kullanılabilir midir?
Öncelikle şunu ifade etmek gerekir: ChatGPT gibi yapay zekâ sistemlerinin İslami bilgiler için kullanılmasının birkaç potansiyel avantajı vardır. Ana avantajlardan biri büyük miktarda veriyi hızlı ve doğru bir şekilde işleyip analiz edebilir olmasıdır. Bu da İslami bilgiyi araştırma ve inceleme sürecini hızlandırmaya yardımcı olabilir. Bu, özellikle büyük hacimli metinleri analiz etmek veya karmaşık veri kümelerini sıralamak için yararlı olabilir.
İslami bilgiler için yapay zekâ kullanmanın bir diğer avantajı ise erişilebilirliktir. Yapay zekâ sistemlerine internet bağlantısı olan her yerden erişilebilir, bu da ilim adamları veya dini metinler gibi geleneksel bilgi kaynaklarına erişimi olmayan kişiler için daha erişilebilir bir ortam sunar. Bu, özellikle İslami eğitime erişimin sınırlı olduğu bölgelerde yaşayan veya diğer taahhütler nedeniyle derslere veya seminerlere katılamayan kişiler için yararlı olabilir.

Ancak, yapay zekanın İslami bilgi araştırma konusunda bu avantajlarının yanı sıra yanıltıcı bilgiler de üretilebilir. Yapay zekâ sistemleri, yalnızca üzerinde eğitildikleri veriler ve bu verileri işlemek için kullanılan algoritmalar kadar doğru ve güvenilirdir. Bir yapay zekâ sistemi yanlış veya önyargılı veriler üzerinde eğitilirse veya kusurlu algoritmalarla programlanırsa yanlış veya yanıltıcı sonuçlar üretmesi muhtemeldir. Yapay zekâ sistemlerinin İslam hakkında yanlış veya yanıltıcı bilgi yayma riski olduğundan, yapay zekanın İslami bilgi için kullanılması söz konusu olduğunda bu potansiyel bir endişe kaynağıdır. Bu sistemler, önyargılı veya zayıf kaynaklı verilerin eğitim setine dâhil edilmesi taraflı veya yanıltıcı sonuçlar üretme riskini doğuracaktır.
Kendi ağzından duyalım...

ChatGPT'nin İslam bilgileri üzerinde etki ve kabiliyetini görmek için kendisi ile sohbet etmeye çalıştık. (Sorular İngilizce olarak sorulmuştur)
[Soru: ChatGPT ve İslami bilgiler]
[Cevap: ChatGPT'yi, insan-insan konuşmalarından oluşan geniş bir veri kümesi üzerinde eğitildiğinden ve çok çeşitli girdilere uygun ve alakalı yanıtlar üretebildiğinden, İslami bilgiyle ilgili yanıtlar oluşturmak için kullanmak mümkündür. Ancak, ChatGPT'nin bir makine öğrenimi modeli olduğunu ve kendi inançlarına sahip olma veya İslami kavramları anlama yeteneğine sahip olmadığını belirtmek önemlidir. Yalnızca eğitim verilerinden öğrendiği dilin kalıplarına ve yapılarına dayalı yanıtlar üretebilir.

Sonuç olarak, ChatGPT'yi İslami bilgilerle veya başka herhangi bir konuyla ilgili yanıtlar oluşturmak için kullanırken sınırlamalarını dikkatlice göz önünde bulundurmak önemlidir. ChatGPT'yi bir başlangıç noktası veya referans olarak kullanmak faydalı olabilir, ancak İslami veya diğer konularda tek bilgi veya rehberlik kaynağı olarak görmek doğru olmayacaktır. ChatGPT dahil herhangi bir kaynaktan alınan bilgilerin doğruluğunu ve güvenilirliğini doğrulamak ve onaylamak her zaman önemlidir.]
Gördüğünüz üzere ChatGPT kendisi İslami bilgilerle ilgili cevapları sunabileceğini söylüyor ancak buna güvenilmemesi gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor.

Sonuç

Sonuç olarak yapay zekâ, iletişim ve bilgilendirme kısmı da dâhil olmak üzere hayatımızın birçok alanında değişiklik yaratma potansiyeline sahiptir. Üstelik İslami bilgilerinin çalışılmasını ve yayılmasını geliştirme potansiyeline sahiptir. ChatGPT gibi chatbotlar, iletişimi kolaylaştırmak ve kullanıcılara metin veya ses tabanlı etkileşimler yoluyla bilgi sağlamak için kullanılabilecek yapay zekâ sistemlerine örnektir.

İslami bilgiler için bu tür chatbotları kullanmanın, büyük miktarda veriyi hızlı ve doğru bir şekilde işleme yeteneği, bireysel kullanıcılara verilen yanıtları kişiselleştirme yeteneği ve İslami araştırmalar alanında erişilebilirliği ve yeniliği geliştirme potansiyeli gibi avantajları olabilir. Ancak, yanlış veya yanlı bilgi yayma riskini de barındırıyor. Özellikle de bu sistemleri eğitmek için kullanılan verilerin doğru ve yansız olmasını sağlayacak bir kapasitemiz yoktur. Dolayısıyla bu alanda kullanmak için son derece ihtiyatlı olmamız gerekiyor. Kullanımına dikkatle yaklaşmak ve bu teknolojilerin toplum ve bireyler üzerindeki potansiyel etkilerini dikkate almak da önemlidir. Son olarak bu teknolojilerin sınırlamalarını bilmemiz ve bunların insan muhakemesi ve karar verme kabiliyeti yerine geçemeyeceğini kabul etmemiz gerekiyor. Sonuçta fıkıhta çok önemli bir kaide vardır ki, “nice fıkıh taşıyan kimse vardır ki fakîh değildir”.
 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.