Huzurlu Yaşamın Sırrı: Finansal Okuryazarlık

Boubacar Amadou CISSE

Öğrenme süreci, varlığımız ve insanlığımızın ayrılmaz bir parçası olmuştur. İnsan, sürekli bir şeyler öğrenme vaziyetindedir. Bugüne kadar gelinen süreçte eğitim, toplumu şekillendiren en temel faktörlerden biri olmuştur. Modern toplumların ihtiyaçlarını karşılamak için birçok çalışma alanında resmi öğrenim gereklidir. Mali Cumhuriyeti'nin eski cumhurbaşkanlarından Moussa Traore bir zamanlar 'Eğitimsizlik müstehcenliktir.' demişti. Bu, bilgi ve ilime genel erişimin ne kadar önemli olduğunu yansıtır. Bilgiyi üstlenmek ve geliştirmek için en iyi yaklaşım eğitimdir. Makro ve mikro ekonomik refaha ulaşmak için, mevcut farklı ekonomik ve finansal sistemleri iyi bir şekilde kullandık. Bununla birlikte, zaman geçtikçe, farklı sosyal sınıflar arasındaki uçurum genişlemiştir. Finans sektörlerindeki uygulayıcılar ile normal vatandaşlar arasında bilgi veya eğitim asimetrisi oluşmuştur. Bu nedenle, finansal okuryazarlık konusuna olan ilgi her geçen gün yükseliyor ve birçok insan bunun eksikliğinin toplumda büyük sorunlara dönüşebileceğini düşünüyor.

Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü'ne (OECD) göre, finansal okuryazarlık, sağlam finansal kararlar almak ve nihayetinde bireysel finansal refaha ulaşmak için gerekli olan farkındalık, bilgi, beceri, tutum ve davranışların bir kombinasyonudur. Bu tanımdan, finans alanındaki bilginin, en azından güçlü temel bilginin bir toplumdaki herkes için bir gereklilik olduğunu çıkarabiliriz. İnsanların evde para tutmaya alıştıkları dönemler değişti. Bankalar ve diğer finansal aracılar varlıklarımızı yönetir duruma geldi. Ancak, paramızın bu kurumlar tarafından nasıl yönetildiğinin farkında olmak çok önemlidir.

Yani temelde finansal okuryazarlık bir beceridir. Kişisel varlıklarımızı verimli ve etkin bir şekilde yönetmemizi sağlar. Son yıllarda, finansal hizmet sektörü bir dizi finansal ürün ortaya koydu. Basit örnekler; kredi kartları, ipotekler, yatırım araçları, sigorta vs.'dir. Finansal okuryazarlık, bu ürünlerinin nasıl işlendiğini bilmemize ve dolayısıyla onlar hakkında  karar almamıza yardımcı olur.

Sözgelimi, İslam'da krediler ve mevduatlardan alınan faizler yasaktır. İslam hukukunun riba dediği bu tür tefeciliklerin İncil, Hindu Sutra ve Budist Jatakas gibi farklı dini kitaplarda da yasak olduğuna işaret eden birçok atıf vardır. Şüphesiz ki iyi finansal okuryazarlık, birinin bu dini hükümlerin değerini ve gerekliliğini daha iyi anlamasını sağlar.  

Bunun yanı sıra tüm bu dinlerde, aralarında yatırımın payına atıfta bulunulabilecek, dini açıdan hukuka uygun finansal işlemler vardır. Ayrıca, finansal okuryazarlık, ekonomik sistemi daha iyi takas etmemize ve anlamamıza yardımcı olur. Tasarruf ve yatırım arasındaki farkı bize gösterir, kazandığımızdan daha az harcamaya yardımcı olur. Aynı zamanda kendimiz ve çocuklarımız için daha iyi bir gelecek hazırlamamızı sağlar.

Günümüzün karmaşık ve değişken ekonomik sisteminde, finansal karar verme becerilerini geliştirmek çok önemlidir. Mali açıdan bağımsız olmaya ve iyi bir yaşam sürmeye çabalarken mali sıkıntılardan kaçınmak mantıklı bir tavsiye olabilir. Kullanabileceğimiz veya kullanmamız gereken en iyi yaklaşımlardan biri, finansı öğrenmeye olan ilgiyi geliştirmektir. Tabii ki bu bireysel düzeyde yapılacak olandır. Bunun yanında devlet, toplumlarda finansal okuryazarlığı artıran çerçeveler oluşturmalıdır.

İnsanların finansal okuryazarlık konusunda eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi gereklidir. Popüler bir Bambara atasözü şöyle der: “Dünya, dizginleri sistemler hakkında bilgi sahibi olanların elinde olan bir attır”. Dünya değişir ve çevremizdeki her şey de değişir. En önemli şeylerden biri her zaman işlerin nasıl yürüdüğünü anlamak ve değişikliklere uyum sağlamaktır.