Ekonomide ... Piyasa Anormallikleri Neden oluyor?

Boubacar Amadou CISSE

Döviz kurlarını yükselten veya düşüren nedir? Borsalar nedir ve ne işe yarar? Bu sorular hakkında en azından bir kez kafa yormuşuzdur. Bunlar, sıradan bir kişinin kendine sorduğu ve anlamaya çalıştığı basit konulardır. Ekonomi ve finans günlük hayatımızı yönlendirir ve bu alanlardaki bazı temel prensipleri tanımamız zorunludur; bunlardan biri piyasa anomalisidir.

Başlangıç ​​olarak, anormallik, standarttan sapan bir şeydir. Temel anlamda, bir piyasa anormalliği, piyasa standartlarından bir sapmadır; buradaki standartlar, piyasalardaki teorilere ve varlık fiyatlarına atıfta bulunur. Hala kendinize piyasa anormallikleri ile günlük hayatımız arasındaki ilişkinin ne olduğunu sorabilirsiniz; cevap her şeydir.

Örneğin, pazartesi günkü hisse senedi fiyatlarının cuma gününe göre önemli ölçüde daha düşük olduğunu fark ettiniz mi? Hisse senetleri sizin için yeni bir şeyse, büyük bir sanal pazar olan borsadaki şirketler için satın alabileceğiniz paylardır (hisse senetleridir). Diğer bir örnek döviz kuru; bilinen meşhur para birimlerine karşı döviz kurları pazartesi günleri cuma günlerinden daha düşüktür. Buna Hafta Sonu Etkisi veya Pazartesi Etkisi veya Hafta İçi Etkisi denir. Bu olayın arkasındaki nedenlerle ilgili tartışmalar var, ancak birçok kişi bunun piyasadaki tüccarların davranışlarıyla ilgili olduğunu düşünüyor. Diğer bir deyişle, bir hafta içinde Amerikan dolarının yerel para biriminize karşı sürekli değerlendiğini gözlemlerseniz ve elinizdeki doları değiştirmeyi düşünürseniz, bunu hafta içinde yapın. Pazarın önümüzdeki pazartesi gününe göre  hafif bir değer kaybı yaşama ihtimali vardır.

Bazen belirli anomalilerin arkasında açıklayıcı nedenler vardır. Piyasa anomalisinin bir başka örneği de Tatil Sonrası etkilerdir: Şükran Günü (Kara Cuma - Black Friday), Noel ve Yeni Yıl. Bunlar arasında en popüler olanı Black Friday'dir. Bu tarihi günün bir piyasa anomalisi olmasının etkisi konusunda çok sayıda tartışma ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, kesin olan bir faktör var: O gün hisse senetlerinde fazla getiri oldu. Black Friday, Amerika Birleşik Devletleri'nde Şükran Günü'nden sonraki ilk Cumadır. Temel olarak, hisse senetlerinizi satmayı düşünüyorsanız, bu büyük tatillerden birkaç gün sonra en iyi zaman olabilir. Dahası, pek çok insan finans piyasalarına ilgisi olmadığı için çoğumuzun bilmediği başka birçok anormallik vardır. Bunlar arasında Ocak Etkisi, Eylül Etkisi, Ekim Etkisi, Küçük Firma Etkisi, İhmal Edilen Firmalar Etkisi ve Düşük Defter Değeri Etkisi sayılabilir.

Günümüzde bu açık ekonomilerde insanlar ve finans arasındaki entegrasyon derin ve kaçınılmazdır. Çoğu zaman, finansmanın yalnızca bu alandaki uzmanlar ve araştırmacılar için olduğunu düşünebilirsiniz. Aslında hayır! Finans, geniş ve dinamik bir alandır; herkesin isteyerek veya istemeyerek kullandığı sektörlerden biridir. Finanstaki bazı temel ilkeler hayatımızı doğrudan etkiler ve bilinçli finansal kararlar verebilmemiz için acilen bunları öğrenmemiz gerekir.