تجاوز جنسی در کلیسا: آیا بکارت اجباری کشیش ها برداشته می شود؟

نویسنده: عمر تاندجیگورا

ترجمه از ترکی به فارسی : لطف الله زاهد

از دیر زمان بدینسو، متداول ترین سوالی که از مسیحیان کاتولیک، به ویژه کشیشان پرسیده می شود، این است که چرا یک مرد متاهل نمی تواند به عنوان کشیش در کلیسا انتصاب گردد؟  چرا کشیش ها حتما باید مجرد باشند؟ کسانی که این دو سوال را می پرسند معمولاً دو نكته را مورد هدف قرار می دهند. اول اینکه مجرد بودن برای کشیش ها به چه معناست؟ دوم این که مجرد بودنِ کشیش ها کار درستی است یا اشتباه؟

 مجرد ماندنِکشیش :

گماشتن مردان متاهل در منصب کشیش به معنای پایان یافتن یکی از  قویترین و قدیمی ترین پیش شرط های کلیسای کاتولیک است. تاریخ این پیش شرط ( مجرد بودن الزامی یک کشیش ) به 12 قرن قبل بر می گردد. در واقع، در سال 1139، شورای دوم لاتران مسیحی، مردان متاهل را از انتصاب به عنوان کشیش منع کرد. از میان تمام فرقه های مسیحی، تنها کلیسای کاتولیک روم بود که این پیش شرط ( الزامیت مجرد بودن کشیش ها ) را برای قرن ها حفظ کرد. برعکس، کلیساهای پروتستان و ارتدکس به کشیش ها اجازه ازدواج می دهند. معمولاً دلیل این امر مجرد بودن حضرت عیسی علیه السلام است. و همچنان حواری های را که حضرت عیسی با خود انتخاب کرده بود، نیز ازدواج نکرده بوده اند. علاوه بر این، بسیاری از افراد مهم که در کتاب مقدس از ایشان نامبرده شده است، مجرد بودند.

دلیل دیگر این است که با توجه به آنچه در انجیل نقل شده، حضرت عیسی به حواریون اش گفت: «هر کس زن خود را به دلیلی غیر از زنا طلاق دهد و با دیگری ازدواج کند زنا کرده است. هر کس با زن مطلقه ازدواج کند زنا کرده است» شاگردان به حضرت عیسی گفتند: «اگر رابطه زن و مرد این گونه است، بهتر است اصلاً کسی ازدواج نکند!» حضرت عیسی به آنها گفت: "همه نمی توانند این کلمه را بپذیرند، بلکه فقط کسانی که خدا به آنها نیرو داده است." "زیرا برخی خادم به دنیا می آیند، برخی توسط انسان ها خادم می شوند و برخی خود را به خاطر ملکوت بهشت ​​خادم می دانند. بگذار کسانی که می توانند قبول کنند!» (متی 19:8-12) همانطور که ملاحظه می شود بدیهی است که این توجیهات هیچ ربطی در مورد مجرد ماندن الزامی کشیش ها ندارد. برعلاوه در منابع مسیحی از برخی پیامبران متاهل یاد آوری شده است. البته هر چند روحانیون مسیحی سعی در پاسخگویی به این گونه پرسشها دارند، اما واضح است که استدلال های آنان حتی برای خود مسیحیان هم قناعت بخش نیست.

شرط مجرد بودن کشیش ها برای کلیسا که به یک موضوع اعتقادی تبدیل شده است زیر اعتراضات شدید قرار دارد.علاوه بر مردم و سیاستمداران مسیحی که این اصل مقدس و مسلم کلیسا را ​​تحت فشار قرار می دهند، برخی از روحانیون نیز برای از میان برداشتن این شرط موافقت نشان می دهند. افزایش آزار جنسی از سوی برخی از کشیش ها در سال های اخیر و حضور کشیشان متاهل به این معناست که این موضوع اکنون شروع به خارج شدن از چارچوب مقدس خود کرده است.

مسئلهء آزار جنسی در کلیسا

اخیراً با افزایش موارد سوء استفاده جنسی در کلیساها ، طرح پرسش های که در ابتدا ذکر شد شدت یافته و به موضوع داغ روز تبدیل شده است. علاوه بر این، نه تنها کلیساها، بلکه حتی واتیکان نیز تحت فشار قرار گرفته است. در آوریل 2010، اسکار آریاس رئیس جمهور کاستاریکا، ( کشوری در آمریکای مرکزی)، اعلام کرد که طرفدار حذف الزامات مجرد ماندن کشیش ها در کلیسای کاتولیک است. با آن هم، وی با بیان اظهارات زیر که : "  اگر الزامیت شرط مجرد ماندن کشیش ها برداشته شود، کشیش ها نگرش متفاوتی خواهند داشت." از گفتن اینکه کشیش ها مسئول رسوایی های جامعه کلیسای کاتولیک هستند، اجتناب نمود.

 در سال 2019 که صدها اسقف و بومیان آمریکای لاتین به مدت سه هفته از سوی مجمع عمومی آمازون در واتیکان گرد هم آورده شده بودند، در این رابطه یک پیشنهاد مؤثری داشتند تحت عنوان : "اجازه اسقف برای انتصاب مردان متاهل به عنوان کشیش!"می توان گفت که این اقدام از آمریکای مرکزی و منطقه آمازون آغاز شده و در سال های اخیر توانستهتاثیر آنبه مناطق دیگر نیز برسد.

در نتیجهء یک همه پرسی از بسیاری از افراد مذهبی در مورد «زندگی دوگانه/همجنس‌گرایی» کتابی توسط نویسنده فرانسوی فردریک مارتل نوشته شده است، که رابرت لافونت در فوریه ۲۰۱۹با عنوان «Sodoma: Enquête au cœur du Vatican» به زبان فرانسوی ترجمه نموده است. این اثر به زبان های انگلیسی و پرتغالی نیز با عنوان «صندوق مخفی واتیکان» منتشر شده است. این کتاب در صدر فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز قرار گرفت و پرفروش‌ترین کتاب در نزدیک به پانزده کشور بود و به مدت هشت هفته در فرانسه در صدر جدول و رتبه اول فروش قرار گرفت. این کتاب اکنون به بیش از بیست زبان ترجمه شده است.

به گفته نویسندهء کتاب، « واتیکان که به ظاهر علیه همجنسگرایی، دگرباشان جنسی، ازدواج همجنس‌گرایان، فرزندخواندگی همجنس‌گرایان می باشد اما در عمل پر از همجنس‌بازان است و زندگی دوگانه‌ای دارند، و هموفوبیای کلیسا با همجنس‌گرایی کشیش‌ها مرتبط است». همانطور که مشاهده می شود، وجود هزاران مقاله، مصاحبه و برنامه تلویزیونی درباره این اثر که در همه جای دنیا مورد تقاضا است، باعث شده تا بار دیگر موضوع الزامیت شرط مجرد بودن کشیش ها مطرح شود. در نهایت، یکی از مهمترین نکات برجسته کتاب این است که مجرد بودن کشیش ها را دلیل زندگی همجنس گرایان در کلیساها می دانند.

در فرانسه، در اکتبر 2021، کمیسیون مستقل آزار جنسی در کلیساها (CIASE)، با تمویل کلیسای کاتولیک، پس از سه سال تحقیق/پژوهش به این نتیجه رسید که 330000 کودک خردسال بین سال‌های 1950 تا 2020 مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند. اگر چه از سوی ژان مارک سوو، رئیس CIASEبیان شده : که هیچ رابطه واضح بین مجردی کشیش ها و سوء استفاده جنسی وجود ندارد، با آن هم در گزارش کمیسیون آمده است که تقریباً دو سوم از سوء استفاده‌ها توسط کشیش‌ها و مردان و زنان مذهبی انجام شده است. و بیش از یک سوم (1.25٪) این تجاوزات جنسی توسط کارکنان غیر روحانی کلیسا صورت گرفته است.

 در حالی که کمیسیون CIASEتوصیه ای 45 ماده ای به کلیسای کاتولیک ارائه کرد، تعریف «الزامات اخلاقی مجردی مقدس » توسط کلیسا از جمله توصیه های قابل توجه بود. این تحولات مشکلات مربوط به تجرد کشیشان را افزایش داد. حرکتی که برای از میان برداشتن این معضل در منطقه آمازون آغاز گردیده وحالا به یک پدیده قابل توجه تبدیل شده است.

 دو هفته پس از این شورش علیه کلیسا در (18 اکتبر 2021)، نخست وزیر فرانسه ژان کاستکس جهت تجلیل از صدمین سالگرد برقراری مجدد روابط دیپلماتیک بین فرانسه و واتیکان با پاپ فرانسیس دیدار کرد. یکی از موضوعاتی که در این جلسه برای ایجاد تغییر در مورد آن صحبت نمودند، همین موضوع ازدواج کشیش ها بود. ازینجا به صراحت می توان گفت که اقدامات غیراخلاقی ناشی از این امر حتی وارد داغ ترین مباحث روابط دیپلوماتیک شده است.

در اسلام رهبانیت ( ترک دنیا ) و کشیش گرایی وجود ندارد

اسلام دینی به دور از افراط و تفریط است که دنیا و آخرت را به شیوه ای عاقلانه و به دور از مفاسد با هم وفق داده و چگونگی ایجاد یک زندگی متعادل را به ما می آموزد. علاوه بر این، اسلام یگانه دینی است که از حضرت آدم تا زمان محمد (r) حقیقت و تیسیر را به عنوان دو مؤلفهء سازگار با سرشت انسانی برای بشریت تأمین نموده است. می بینیم که پیامبر اسلام (r) در روایات متعددی اشاره کرده است که ازدواج، انسان را از روابط نامشروع حفظ می کند و دوری از ازدواج در واقع دوری از سنت آنجناب است. همچنین شاهد هستیم که قرآن کریم در چند جای متعدد ما را به ازدواج تشویق می کند.

قرآنکریم، واژهء «رهبانیت» را براي مسيحياني است كه دور از لذت های مباح زندگی تمام عمر خود را وقف عبادت مي‌كنند، بکار برده است . طبق توضیحاتی که در تفاسیر آمده است، رهبانیت مسیری است که گروهی از مسیحیان با گریز از فتنه هایی که در دین به وجود آمده، زندگی مشقت باری را برگزیده در عزلت و تنهایی دور از زنان و همنشینی با مردم به عبادت و تزکیهء نفس می پردازند. اما باید گفت که رهبانیت را خداوند واجب نکرده است و مسیحیان خود آن را به زعم باطل شان برای جلب رضایت خداوند ایجاد کرده و متعهد به پیروی از آن می باشند.

(Ruhban, Salime Leyla GÜRKAN, TDV)

قرآن كريم به صراحت می فرماید : (عيسى پسر مريم را در پى [آنان] آورديم و به او انجيل عطا كرديم و در دلهاى كسانى كه از او پيروى كردند رافت و رحمت نهاديم و [اما] رهبانیت و ترك دنيا نمودنِ كه از پيش خود درآوردند ما آن را بر ايشان مقرر نكرديم مگر براى آنكه كسب خشنودى خدا كنند با اين حال آن را چنانكه حق رعايت آن بود منظور نداشتند پس پاداش كسانى از ايشان را كه ايمان آورده بودند بدانها داديم و[لى] بسيارى از آنان دستخوش انحرافند((سوره الحدید – آیه 27 )

در پایان، ملزم سازی کشیشان به مجرد ماندن و دور نگه داشتن آنها از ازدواج به نوعی افراط گرایی و جنگ با سرشت انسان به شمار می رود. طبیعی است که برخی از روحانیون نتوانند در مقابل این الزامیت ایستادگی کنند.

دلیل اینکه سیاستمداران، پژوهشگران و روحانیون از بیان رسوایی های کشیش ها در جامعه کاتولیک ابا می ورزند، اینست که " الزامیت کشیش ها به مجرد ماندن" به موضوعی مقدس و ایمانی تبدیل شده است. اما این بدان معنا نیست که مجرد ماندن کشیشان نقش مهمی در فساد و رسوایی جامعهء کاتولیک نشین مسیحی ندارد. علاوه بر این، سیاستمداران کشورهایی که جمعیت کاتولیک بیشتری دارند بیشتر ازین نمی توانند دست روی دست نشسته تماشاگر این رسوایی ها باشند بلکه جهت حل این مشکل اقدام جدی خواهند کرد. همچنان فشارها و شورش ها علیه کلیساهای کاتولیک و واتیکان نشان می دهد که تغییری در این موضوع حتما ایجاد خواهد شد. اما تا جای که معلوم است حل این معضل برای واتیکان خیلی هم آسان نخواهد بود.