آیا برای محبت و عشق ورزیدن روز ویژهء وجود دارد ؟

نویسنده : اشرف اکونتولا

ترجمه : لطف الله زاهد

احساسات وعواطفِ شبیه محبت، دوست داشتن، و عشق ورزیدن محدودیت هایی مانند حسادت، نارضایتی، عصبانیت و طغیان خشم را با خود دارد. اگر اینها کنترل نشوند، منجر به عواقب وخیم و اجتناب ناپذیرمی شوند. ما انسان ها فطرتا به گونهء آفریده شده ایم که به محبت و عشق ورزیدن سخت گرایش داریم.

محبت اساساً از صفات خداوند است; یکی از اسمای الله تعالی الودود است که او تعالی هم مخلوقاتش را دوست دارد و هم می خواهد که مخلوقاتش او را دوست داشته باشند. وهمچنان محبت داشتن به ذات او تعالی از شروط لا اله الا الله است، يعنى جز او هیچ کسی شايستهء محبت يا پرستش ابدى نيست.

ما باید کسانی را دوست بداریم که با کلمه "محبت/عشق" و معنای آن آشنا بوده، ارزش محبت نمودن، دوست داشتن وعشق ورزیدن را داشته باشند.

پیامبر اکرم سرور دو جهان rمی فرمایند که; «شما نمی توانید وارد بهشت ​​شوید مگر اینکه ایمان بیاورید، وشما ايمانکامل آورده نمی توانیدمگر اینکه یکدیگر را دوست داشته باشید ».

صرف نظر از نوع محبت - محبت برادرو خواهر، محبت به فرزند، محبت به والدین و...، این ویژگی مهم خلقت ما در اسلام به طور جامع مورد بحث قرار گرفته است.

به طور مثال ما باید چگونه دوست بداریم؟ چه چیزی و چه کسی را دوست بداریم؟ چه زمان و کجا محبت و عشق خود را ابراز کنیم؟

اگر در پرتو قرآن و سنت به این سؤالات پاسخ داده نشود، انسان را در برابر خواسته هایی نامشروع نفس اش که از مسیر درست او را منحرف می سازد، بی دفاع می گذاریم.

سؤالات فزایندهء ازین فوریت ناشی می شود که بعضی مسلمانان در این زمان حساس که همه چیز با هم مخلوط شده است نمی توانند در این باب میان مؤمن و کافر تمایز قایل شوند مانند قرار گرفتن آنان در دو راهی  متنفر بودن از آنچه که دوست اش دارند و یا دوست داشتن چیزی که از آن متنفرند.

همانطور که خدا به ما هشدار داده است، ایمان ما در اطراف چیزهایی شکل می گیرد که دوستشان داریم. چنانچه در آیهء 24 سورهء توبه آمده است:" بگو اگر پدران و پسران و برادران و زنان و خاندان شما و اموالى كه گرد آورده‏ ايد و تجارتى كه از كسادش بيمناكيد و سراهايى را كه خوش مى داريد نزد شما از خدا و پيامبرش و جهاد در راه وى دوست‏ داشتنى‏ تر است پس منتظر باشيد تا خدا فرمانش را [به اجرا در]آورد و خداوند گروه فاسقان را راهنمايى نمى ‏كند". و در حدیثی ذکر شده است : "انسان با کسی که او را دوست دارد یکجا حشر می شود" بنابراین، شناخت و درک این نکته از اهمیت بالایی برخوردار است.

به عنوان یک مسلمان، شریعت الهی را لغو نمودن، اسلام و مسلمانان را مرتجع، کهنه فکر و بقایای دوران باستان وعصر تاریک توصیف کردن، کافران را بیشتر از مسلمانان دوست داشتن، به آنها احترام گذاشتن و آنها را کمک نمودن؛ شما را به چی فکری وا می دارد ؟ متأسفانه این واقعیت در شأن تعداد زیادی از مسلمانان این عصر صدق می کند؟

دوستی وصمیمیت با خود روابط، علاقه مندی و کمک را درپی دارد، ازین رو این مسئله جزء لاینفک امور دنیا و آخرت است که وجودش در عبادات و مسائل قلبی ما لازم است.

در رابطه به سوال اول یعنی دانستن (چرا دوست داشته باشیم) اعتماد را تامین نموده و دانستن سوال دوم (چی را دوست داشته باشیم) تصویر واضح تری از "آنچه" دوست دارید ارائه می دهد. قرآن عظیم الشأن نیز چنین می فرماید: بگو: «اگر خدا را دوست دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد، زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است» .

و در آیهء دیگری می فرماید: «بگو: از خدا و رسول اطاعت کنید، اگر آنها روی برگردانند، خداوند کافران را دوست ندارد» . (آل عمران -32-31).

از آنجایی که این موارد توسط قرآن بیان و پذیرفته شده است، به جرات می توان گفت که عشق ما به خدا و پیامبرش به معنای اطاعت حداکثری ودایمی تعبیر می شود زیرا هیچ موجود دیگری، حتی روح ما، سزاوار این نیست که در یک چنین موقعیتِ قرار گیرد. و چون محبت ثمره دل تنها منحصر به خدا نیست، خداوند دستور می دهد : "مؤمنان نبايد كافران را به جاى مؤمنان به دوستى بگيرند و هر كه چنين كند در هيچ چيز [او را] از [دوستى] خدا [بهره‏ اى] نيست مگر اينكه از آنان به نوعى تقيه كند و خداوند شما را از [عقوبت] خود مى‏ ترساند و بازگشت [همه] به سوى خداست". ( آل عمران- 28 )

و طبق آنچه از ابن عباس رضی الله عنه روایت شده است، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: " قوی ترین ایمان، وفاداری در راه خدا، و مخالفت در راه او، دوستی بخاطر رضای خدا و دشمنی بخاطر رضای اوست". (طبرانی، معجم الکبیر).

و باز هم ابن عباس رضی الله عنه روایت می کند: «کسی که دیگران را بخاطر رضای متعال دوست داشته باشد و دشمنی اش با دیگران بخاطر الله متعال و در راه او بوده باشد، به خاطر او دوستی کند و به خاطر او دشمنی کند، خداوند او را تحت حمایت خود قرار می دهد».

غیر از این، هیچ کس طعم ایمان واقعی را نمی چشد، هر چند عبادت و روزه زیادی داشته باشد. مردم روابط خود را بر اساس مصالح دنیوی با همدیگر بر قرار می سازند، اما این روابط هیچ سودی برای آنها ندارد». (ابن رجب الحنبلی، جامع العلوم و الحکم، ص30).

مهمتر از هر چیز دیگری این است که دستورات خدا و رسولش را به قلب خود تلقین نموده احساسات و عواطف خود را طبق فرمودهء او تعالی کنترول نماییم . ما آنچه را که خدا دوست دارد دوست داریم و از آنچه او دوست ندارد متنفریم. فشردهء ایمان ما صداقت کامل به شریعت است: « آنچه را از جانب پروردگارتان به سوى شما فرو فرستاده شده است پيروى كنيد و جز او از معبودان [ديگر] پيروى مكنيد چه اندك پند مى‏ گيريد». ( اعراف – 3 ).

از این رو، تحقق اصول اساسی ایمان که از خلال این نصوص قرآنی و احادیث دانسته شد، چشمان ما را به این واقعیت باز می کند که ابراز محبت ما فقط با چیزی که صادق و پاک و الهی است بوده باشد نه مخالف آن. اگر چیزی برای جشن گرفتن در مورد محبت و عشق وجود داشته باشد، بدانیم که هیچ عشقی بالاتر از عشق خدا و پیامبر اش نیست.