14 Nisan Salı günü Nijerya’da dijital yatırım kisvesi altında faaliyet yürüten Crypto Bridge Exchange (CBEX) isimli platform aniden çöktü. Bu çöküş, yaklaşık 1,3 trilyon Naira yani 822 milyon dolar gibi akıl almaz bir zararla sonuçlandı. Yaşanan büyük vurgun yatırımcıların çaresizliğini, öfkesini ve umutsuzluğunu gün yüzüne çıkardı. Ancak bu hadisede asıl dikkat çeken dijital alemdeki tehlikelerin yanı sıra, helal-haram bilincinin ne kadar olduğunun bir kez daha ortaya çıkmasıdır.
CBEX, Temmuz 2024’te Nijerya’da “yüksek kâr” vaadiyle piyasaya sürüldü ve yatırımcılara sadece 30 gün içerisinde %100 getiri sözü verdi. Bu hayal tacirliğine kananlar arasında -ne yazık ki- birçok Müslüman da yer aldı. “Kolay yoldan zenginlik” hayaline kapılanlar, İslam’ın ticaret ahlakını ve uyarılarını göz ardı ederek bu tuzağa düştüler. Oysa yapılan incelemeler, platformun tam anlamıyla bir saadet zinciri -yani klasik bir Ponzi oyunu- olduğunu ortaya koydu. Fakat “sokak köpeği, avcının borazanını duymaz” misali, uyarılara kulak tıkayanlar, sonunda bedelini ağır ödedi.
Sadece Cüzdanlar Değil, Vicdanlar da Sınandı
CBEX’in çöküşü, Müslüman yatırımcılar için yalnızca maddi bir kayıp değil; daha da önemlisi imanlarında açılan bir yaradır. Nice Müslüman, hızlı kâr hırsının peşine düşerek helal-haram çizgisini araştırmadan CBEX gibi karanlık platformlara gönül rahatlığıyla yatırım yaptı. Netice olarak; akıl devre dışı kaldı, şeriat gözetilmedi, “garar” yani ticarette İslamî etiğin kırmızı çizgileri çiğnendi. Faizle, kumarla, spekülasyonla beslenen bu sanal yapı, sonunda Müslümanları da içine çeken büyük bir haram sarmalına dönüştü.
Elbette bu olayın arifesinde bölgedeki İslam uleması sessiz kalmadı. Özellikle Nijerya’nın önde gelen İslami finans uzmanlarından Prof. Dr. A. A. Alaro’nun hem CBEX’e hem de benzeri yapıdaki PCEX’e ilişkin sert çıkışı büyük yankı uyandırdı. Alaro, üç temel ilkeye dayanarak bu platformları açıkça haram ilan etti. İlk olarak hem yatırılan sermayenin hem de sabit kârın garanti edilmesi, faiz (riba) kapsamına girdiğinden doğrudan şeriata aykırıdır. İkinci olarak, CBEX’in başvurduğu Çok Seviyeli Pazarlama (MLM) stratejisi, İslam dünyasındaki birçok fetva otoritesi tarafından haram kabul edilmiştir. Üçüncüsü ve belki de en çarpıcısı: Türevlere dayalı işlemler… Prof. Dr. Alaro, vadeli işlemler, forwardlar ve opsiyonlar gibi ürünlerin İslam’a göre kumar hükmünde olduğunu vurguladı ve bu sistemin ekonomik fayda üretmeyen, sanal ve hayali varlıklarla kurgulanmış sahte bir refah illüzyonu oluşturduğunu belirtti. Hatırlayalım ki 2008 küresel krizinin sebebi de bunlardır: O dönem dünya ekonomisinin reel değeri 60 trilyon dolarken, türev piyasalarının balon hacmi 600 trilyon doları bulmuştu.
Müslümanlar İçin İbret
CBEX hadisesi, yalnızca Nijerya değil tüm Müslümanlar için bir ibret olmalıdır. Çünkü çağımızın imtihanları yalnızca şeytanın vesvesesiyle değil, modernitenin makyajlı haramlarıyla da üzerimize gelmektedir. İşte bu yüzden her Müslümanın maddi ve manevi tüm kararlarını almadan önce, “Allah’ın ipine sımsıkı sarılmak” düsturuyla, ilimle donanması elzemdir. “Dini derinlemesine anlamak, zamanın imtihanlarına karşı bir kalkandır” hakikatini göz önünde bulundurduğumuzda ister ticarette ister sosyal hayatta attığımız her adımda İslami bilgiyle donanmak bir tercih değil, bir zarurettir.
Bu durumun ibretlik bir yansıması da sosyal medyada viral olan bir videoda göründü. CBEX’e yatırım yapan bir Müslüman Mekke’de ihramlı vaziyette, söz konusu saadet zincirinin sürdürülebilirliği için dualar ederken görüntülendi. Yani haram ve necis bir planın bereketi için Kâbe’de el açılmıştı. Oysa Peygamber Efendimiz (s.a.v.) ne buyuruyor: “Allah temizdir; yalnızca temiz olanı kabul eder.”
CBEX vakası, sadece yatırımı değil, dinî otorite meselesini de masaya yatırmayı mecbur kılıyor. Zira bu çağda, şeriatın kaynağı ve hükümleri üzerine konuşanların ehliyeti sorgulanmadan verdikleri hükümler kabul ediliyor. Maalesef kimileri, hiçbir bilgiye dayanmadan CBEX hakkında fetva verdiler. Kaldı ki kendilerinin bu platformun hem savunucusu hem de kazanç ortağı oldukları ortaya çıktı. Özellikle hatırlamamız ve hiç aklımızdan çıkarmamamız gereken hususlardan biri Efendimiz Aleyhisselam’ın kıyamet alametleri arasında saydığı “sapkın davetçiler”dir.
Bu vesileyle ellerimizi semaya açıyor, Rabbimizden diliyoruz: Ya Rabbi! Bizi sahte ışıkların değil, Kur’an ve Sünnet’in nuruyla aydınlat. Bizi bir an bile nefsimize terk etme. Her işimizde rehberimiz Sen ol, dayanağımız Sen ol. Âmin.
0 Yorum